4 podstawowe formy:
Funkcje otoczki śluzowej:
- ochrona przed wysychaniem,
- ochrona przed
- ułatwienie przeczepienia do podłoza.
Otoczka śluzowa jest fakultatywnym elementem.
GRAM "+"
- mają grubą ścianę komórkową [dwie mureiny]
- przy wybarwaniu ich ściana komórkowa wysyca się trwale barwnikami
- na nie działają antybiotyki [uszkadzają ścianę komórkową, która pęczniej i pęka].
GRAM "-"
- mają cienką ścianę komórkową otoczoną dwiema błonami komórkowymi: wewnętrzną i zewnętrzną
- barwią się nietrwale
- są niewrazliwe na antybiotyki [podobne na detergenty, amoniak].
Błona komórkowa moze, ale nie musi tworzyć dwóch rodzai wypukleń:
- MEZOSOM → odpowiednik mitochondrium odpowiadający za oddychanie tlenowe
- TYLAKOIDY → wypełnione barwnikami. Posiadane przez, np. sinice, bakterie siarkowe purpurowe i zielone.
W komórkach prokarystycznych nie ma chromatyny poniewaz nie występują białka histonowe.
GENOFOR - odpowiednik chromatyny
NUKLEOID - odpowiednik jądra komórkowego
genom bakterii → genofor + plazmid
Plazmid to kolista cząsteczka DNA, której występowanie jest fakultatywne. Znajduje się tu geny ułatwiające zycie, np. odporność na antybiotyki.
Genofor jest niezbędnym elementem, a plazmid nie.
Materiały zapasowe - np. skrobia sinicowa, wolutyna
Wiele małych rzęsek, jedna długa wić.
Fimbrie - specjalny rodzaj rzęsek płciowych.
"+" - "męskie" [mają fimbrie]
"-" - "zeńskie" [nie mają fimbrie]
Bakterie mogą tworzyć przetrwalniki.
ANABIOZA - stan zycia utajonego [komórka nie przeprowadzą czynności zyciowych].
Przetrwalniki:
a) endospory - powstają kiedy tylko materiał genetyczny jest chroniony, reszta komórki wysycha;
b) egzospory - cała komórka w całości otacza się grubą ścianą i spowalnia procesy zyciowe.
Przetrwalniki występują przy niesprzyjających warunkach, jak np. brak wigotności czy wysokiej temperaturze.
Bakterie rozmanazają się BEZPŁCIOWO w procesie AMITOZY. Amitoza zapewnia niedokładny podział materiałów genetycznych, ale za to bardzo szybki.
U bakterii występuje natomiast proces płciowy polegający na wymianie materiałów genetycznych.
Koniugacja - nie nazywamy koniugacji rozmnazaniem płciowym, bo prowadzi ona do wymiany materiału genetycznego pomiędzy organizmami, a nie prowadzi do zwiększenia ilości osobników.
Następuje wymiana/przekazanie plazmidu. Czasami moze być przekazany kawałek genoforu [rzadko].
Odzywianie:
♦ autotroficzne
1) fotosynteza:
- oksygeniczna (sinice)
6 CO2 + 6 H2O → C6H12O6 + 6 O2↑
- aniksygeniczna [bardzo siarkowe purpurowe i zielone]
6 CO2 + 12 H2O → C6H12O6 + 12 S + 6 H2O
2) chemosynteza
zw. zredukowany + O2 → zw. utleniony + ATP
CO2 + H2O → glukoza + O2
♦ heterotroficzne
1) pasozyty (wywołujące choroby) czerpią związki z zywego zywiciela;
2) saprofity (takze grzyby) wydzielają do podłaza enzymy (trawienie związków poza organizmem i pobieranie gotowych związków)
3) symbionty, np. bakterie brodowkowe, symbiotyczne przezuwaczy, escherichia coli.
Bakterie brodowkowe (Rhizobium) - uczestniczą w obiegu azotu w przyrodzie, współpracują z roślinami białkowymi. Bakterie te pobierają azot atmosferyczny i przekształcają w przysfajalne dla rośliny jony!
NO2-, NO3-, NH4+ . Rhizobium zyją pod ziemią. Otrzymują od rośliny produkty fotosyntezy [pozywienie]. Organizm potrzebuje azotu do wytworzenia białek.
Symbiotyczne przezuwaczy: umozliwiają trawienie celulozy [znajdują się w komorzez zołądku].
Escherichia coli: słuzy do produkcji witamin z grupy K i B. Dostają od nas schronienie i substancje odzywcze. [Przeprowadzają fermentację mlekową w jelicie → przez patogennymi grzybami] → symbionty.
Za wiązanie wolnego azotu atmosferycznego odpowiadają równiez:
- Azotokacter,
- Clostridium,
- niektóre sinice.
Azotokacter i Clostridium oddychają beztlenowo, by nie zniszczyć enzymu - mitrogenazy.
U sinic występują heterocysty, czyli specjalne komórki sinic gdzie nie ma barwników fotosyntetycznych, by nie powstał tlen i nie uszkodził nitrogenozy.
Nitrogenoza - enzym bakteryjny katalizujący reakcje asymilacji azotu atmosferycznego.
Choroby bakteryjne
1) gruźlica - droga kropelkowa
2) czerwonka bakteryjna - droga pokarmowa
3) dur brzuszny - droga pokarmowa, kontakt bezpośredni, muchy
4) cholera - droga pokarmowa, bezpośredni kontakt
5) wąglik - wszystkie drogi
6) borelioza - ukąszenie kleszcza
7) tęzec - ugryzienie przez zwierzę, kontakt otwartej rany z glębą
8) salmorelloza - salmonella pokarmowa.
Dwie grupy bakterii:
a) archeany → druga grupa rozwojowa [prawdopodobnie dały początek komórkom eukariotycznym]. Występują w ekstremalnych warunkach, np. gorące źródła.
b) eubakterie (eubacterie) → typowe obecnie występujące bakterie.
Podobieństwo pircheanów do eukaryota:
- obecność genów podzielonych [egzony, introny],
- pojawienie się chromosomów 80S,
- brak mureiny w ścianie komórkowej,
- obecność typowego dla roślin chlorofilu.
Symbioza bakterii z:
Z człowiekiem - flora bakteryjna w jelitach człowieka,
Zwierzętami - człowiek karmi i dba o krowy, one dostarczają m.in mleka i mięsa,
Roślinami - człowiek plewi chwasty, podlewa i nawozi pomidory, za to zjada np pomidory i sadzi następne. |