Wirusy nie są organizmami, gdyz nie są zbudowane z komórki, ani nie utrzymują czynnosci zyciowych.
Wirusy nie mogą funkcjonować po za danym organizmem.
Podstawowa jednostka strukturalna wirusa to WIRION.
WIRION
a) kapsyd [otoczka białkowa]
b) materiał genetyczny
Kapsyd moze mieć rózne kształty [bryłowy, spiralny, kołowy].
Materiał genetyczny otoczony kapsydem moze być: RNA lub DNA. Reguła budowy RNA i DNA nie jest zachowana.
RNA (retrowirusy)
a) jednoniciowe
b) dwuniciowe
DNA
a) jednoniciowe
b) dwuniciowe
Wirusy zakazające komórki zwierzęce mają osłonkę białkowo-lipidową. Błona jest fragmentem błony zywiciela, więc są trudności z rozpoznaniem wirusa.
Etapy Infekcji
1) Rozpoznanie komórki gospodarza przez wirusa,
2) Adsorpcja - przyczepienie się do komórki gospodarza,
3) Wniknięcie wirusa do komórki
Wirusy zwierzęce i rośline wnikają całe do komórki, a wirusy bakteryjne [bakteriofagi] wprowadzają jedynie do jej środka swój materiał genetyczny. Wirusom roślinnym najcięzej wniknąć do komórki roślinnej [ściana komórkowa] → kiedy komórka zostanie mechanicznie uszkodzona, to wniknie.
4) Replikacja - materiał genetyczny musi się połączyć z materiałem genetycznym gospodarza.
Retrowirusy [RNA] - dokonują odwrotnej transkrypcji z RNA na DNA; posiadają odwrotną transkrypcję.
5) Biosynteza białek - komórka zostaje przestawiona i zaczyna produkcję białek wirusowych.
6) Składanie - Jest to złozenie białek i materiału genetycznego.
DNA (wirusa) + białka (wirusa) → WIRIONY
Wirusy zwierzęce zabierają fragmenty błony → tworzy się błona białkowo-lipidowa.
Wirus przemieszcza się dzięki plazmodesmy lub litycznych enzymom służącym do namnozenie ściany komórkowej.
7) Uwalnianie
a) przez rozpad komórki [jej śmierć] - Lizę → cykl lityczny
b) wydostanie się z komórki bez powodowania jej śmierci → cykl lizogeniczny
Kryteria klasyfikacji wirusa:
a) ze względu na zarazane organizmy
- bakteriofagi T4(zakazają escherichia coli). Budowa: główka, ogonek, czułka z elementami słuzącymi uszkodzeniu ścian komórkowych;
- wirusy roślinne (najczęściej retrowirusy)
są niespecyficzne w stosunku do gatunku i komórek, np. wirus mozaikowatości;
- wirusy zwierzęce.
Choroby wirusowe (zwierzęce):
- grypa
- opryszczka
- WZW A (żółtaczka A), WZW B (żółtaczka B), WZW C (żółtaczka C)
- HIV
- wścieklizna
- świnka
- rózyczka
- odra
- ospa wietrzna
- pryszczyca
- wirusowe zapalenie opon mózgowych.
Wirus HIV i grypy to retrowirusy.
Wirus rózyczki uszkadza komórki nerwowe płodu.
Ospa wietrzna - wirus HPV.
HIV i grypa mutują, dlatego powstają nowe antygeny.
Grypa (WZW B, WZW C [przetoczenie krwi]), świnka, rózyczka, ospa → kropelkowa droga zakazenia.
Wścieklizna → kontakt płynów ustrojowych (ugryzienie).
WZW A → pokarmowa droga zakazenia.
Okienko serologiczne - okres w którym jesteśmy zarazeni, ale nie mozemy wykryć choroby, np. dla HIV 6 tygodni.
Prowirus - wirus włączony w materiał genetyczny gospodarza i powielający się razem z nim, nie dochodzi do syntezy białek.
Jak wykryć wirusa?
- wykryć białko wirusa
- wykryć przeciwciała wirusa
- PCR
Szczepionka - (fragment patogenu) antygen, który ma wywołać odpowiedź immunologiczą [zastymulować wytworzenie przeciwciał].
Surowica - podanie gotowych przeciwciał.
Priony - infekcyjne białka (wirus bez materiału genetycznego); są odporne na wysokie temperatury [nawet 100°C], uszkadzają neurony, np. choroba wściekłych krów. W naszym organizmie są białka, które moga się przekształcić w priony.
Wiroidy - same infekcyjne RNA (zaraza tylko rośliny).
|